آموزش سواد مالی به کودکان
سواد مالی چیست؟
سواد مالی یعنی توانایی مدیریت پول به نحوی که امنیت مالی داشته باشید. این سواد نوعی از مهارت‌های زندگی می‌باشدکه هر فرد برای داشتن زندگی اقتصادی راحت، نیاز به یادگیری ان دارد.
فردی که از سواد مالی برخوردار است توانایی مدیریت بودجه خود را دارد، برای اهداف مالی برنامه‌ریزی می‌کند تا هزینه‌های جاری زندگی را به موقع پرداخت کند و بتواند بخشی از هزینه درآمد ماهیانه را پس‌انداز کند و بهترین بهره را از سرمایه خود ببرد.
اهمیت یادگیری سواد مالی از کودکی
یادگیری سواد مالی در دوران کودکی اهمیت زیادی دارد ما در این مقاله به چند دلیل که مبین این اهمیت می‌باشد اشاره کرده‌ایم:
1 - میزان یادگیری در کودکان بیشتر از بزرگسالان است و به‌راحتی می‌توانند مفاهیمی چون پس‌انداز کردن، سرمایه‌گذاری، درست خرج‌کردن را بیاموزد.
2 - یادگیری سواد مالی در این دوران به آمادگی بیشتر کودکان برای زندگی آینده کمک می‌کند تا بتوانند مدیریت مسائل مالی‌شان را بر عهده بگیرند و در آینده کسب‌و‌کار موفقی داشته باشند.
3 -یادگیری که در سنین کودکی صورت می‌گیرد، دوام بیشتری دارد و تاثیر زیادی در شکل‌گیری رفتار‌های کودکان در آینده دارد.
راهکارهای تقویت سواد مالی در کودکان
آگاهی کودکان در سنین 9 تا 12 سالگی نسبت به محیط افزایش پیدا می‌کند مفاهیمی مثل شغل و پول برای آنها معنی پیدا می‌کند و یاد می‌گیرند که والدین برای گذران زندگی‌شان نیاز به کار دارند و ساعاتی از روز را باید کار کنند، روزهای تعطیل برای تفریح و مهمانی در نظر گرفته می‌شود و هر کاری یک زمان مختص به خودش را دارد.
1 - برای کودکانتان حساب بانکی باز کنید، آنها به بانک ببرید و فرآیندهای بانکی را برایشان توضیح دهید، اعیاد و مراسم‌ها به آنها پول هدیه بدهید تا در حساب بانکی قرار بدهند.
2 - دادن پول توجیبی به کودکان، این امر موجب استقلال مالی کودکان می‌شود و باعث حفظ عزت نفس می‌شود، اگر کودک پول تو جیبی نداشته باشد یاد می‌گیرد که با خواهش از پدر و مادر به خواسته‌هایشان برسد ، دادن پول توجیبی به کودکان باعث می‌شود کودکان سواد مالی را تجربه کنند و با نحوه خرج کردن درست پول و پس انداز کردن آشنا می‌شوند و طعم رسیدن به خواسته‌هایشان را تجربه می‌کنند. پول توجیبی ابزار تجربی برای آموزش مهارت‌های مالی می‌باشد. مقدار پول تو جیبی باید بر اساس نیاز کودکان باشد و دریافت آن را منوط به رفتار درست یا غلط آنها نکنید، نباید دادن پول توجیبی را با مسائل تربیتی مخلوط کنیم مثل اینکه نباید به کودک بگوییم اگه رفتار درست انجام بدهی بهت پول تو جیبی می‌دهیم و اگر رفتار نادرست انجام بدهی پول تو جیبی قطع می‌شود این امر باعث می‌شود که کودک در آینده دچار استرس و اضطراب مالی بشود.
از 6 سالگی به بعد، زمان مناسبی برای دادن پول تو جیبی به کودکان می‌باشد زیرا این زمان، سنِ آموزش رسمی کودکان می‌باشد.
3 - به کودکانمان بیاموزیم دفترچه‌ای برای ثبت پول‌های دریافتی و خریدهای ماهانه داشته باشند و در اخر ماه خریدهای ضروری و غیر ضروری را از هم تفکیک کنیم تا کودک متوجه شود که چه خریدهایی غیر ضروری می‌باشد.
مهارت دیگری که باید به کودکان بیاموزیم مهارت سرمایه‌گذاری است، اینکه پول صرفا برای خرج کردن نیست بلکه از پول، برای تولید مجدد پول می‌توان استفاده کرد. مانند: خرید زمین که در گذشت زمان افزایش قیمت پیدا کند، خرید طلا، خانه و ... .
از کتاب‌ها برای یادگیری مسائل مالی می‌توانیم کمک بگیریم، کتاب‌ها مسائل مالی را با زبانی ساده و قابل فهم در قالب داستان برای کودکان ترسیم می‌کنند و کودک به راحتی با مسائل مالی آشنا می‌شود.
4 - یکی دیگر از راه‌های تقویت سواد مالی، همراهی کودکان در خریدهای منزل می‌باشد.
برای خریدهای منزل، کودک خود را به فروشگاه یا مغازه ببرید و به او بگویید از بین اجناسی که دوست دارد، با توجه به مقدار پولش یکی را انتخاب کند، مثلا اگر 10 هزار تومان دارد باید خودش انتخاب کند که پفک بخرد یا بستنی. در انتخاب کودک مداخله نکنید، با این روش به او آموزش می‌دهید که منابع مالی محدود است و هر چیزی که دوست دارد را نمی‌تواند بخرد و باید بین چیزهایی که دوست دارد اولویت‌بندی کند.
5 - بازی مهارت خرج‌کردن پول و پس انداز
از سه شیشه استفاده می‌کنیم و به کودک پیشنهاد می‌دهیم که پول خود را بین این سه شیشه تقسیم کند. پول شیشه اول را به دلخواه خرج می‌کند. پول شیشه دوم برای خریدهای خاص پس‌انداز می کند. پول شیشه سوم را برای خوشحال کردن دیگران ذخیره می‌کند، شیشه اول به کودک یاد می‌دهد که برای خرید کردن، تصمیم‌گیری درست داشته باشد، شیشه دوم نحوه پس‌انداز کردن را به او یاد خواهد داد و شیشه سوم به او کمک می‌کند که نسبت به اطرافیان خود و شاد کردن آنها احساس مسئولیت بکند. چون پول محدود است پس کودک باید تصمیم بگیرد پول خود را چگونه بین سه شیشه تقسیم کند. این تصمیم‌گیری آمادگی او را برای آینده افزایش می‌دهد.
پس انداز کردن از عوامل تقویت سواد مالی در کودکان است پس‌انداز کردن صبر و قدرت در به تاخیر انداختن لذت را به کودک میآموزد، کودک میآموزد که برای رسیدن به هدف‌های دلخواه، باید صبر کند.
6 - پدر و مادر باید الگوی مناسب برای کودک باشند اگر والدین ولخرج باشند و یا سواد مالی مناسب نداشته باشند کودکان
نیز از انها الگو‌برداری کرده و به فردی ولخرج و فاقد سواد مالی تبدیل می‌شوند، پس والدین باید مدیریت مالی هوشمندانه‌ای داشته باشند، ولخرجی نکنند، برای سرمایه خود برنامه‌ریزی کنند و از خریدهای غیر ضروری بپرهیزند.
به کودکان کسب درآمد را بیاموزید، برای کودک لیستی از کارهایی که میتواند انجام دهد تهیه کرده و به ازای انجام هر فعالیت مبلغی به کودک بپردازید. بدینوسیله کودک میآموزد که برای رسیدن به پول باید تلاش کند.
7 - تفاوت خواستن و نیاز داشتن را به کودکان آموزش بدهید، خواستن شامل هر چیزی می‌شود که به آن علاقه دارد که شامل نیازهای ضروری و غیر ضروری است، کودک باید فرق بین این اهداف را بیاموزد و بتوانند بین این اهداف تمایز قائل شود و در تصمیم‌گیری‌ها اهداف ضروری را اولویت قرار دهد.
به فرزندانتان کمک کنید تا هدف‌هایی رو برای خودشان در نظر بگیرند و درباره نحوه رسیدن به هدف‌ها به آنها آموزش بدهید که با پس‌انداز کردن پول‌هایشان می‌توانند به اهدافشان برسند، از این طریق از خریدهای غیرضروری پرهیز می‌کنند مثلا اگه هدف کودک خرید دوچرخه هست باید از خریدهای کوچک مثل: پفک و خریدهای غیر ضروری جلوگیری کند تا بتواند با جمع کردن پول‌هایش دوچرخه بخرد بدین طریق کودک صبر کردن را میآموزد.
به کودکان اجازه بدهید که خودشان هدف‌هایشان را انتخاب کند، باید به آنها فرصت اشتباه کردن را بدهید بدین طریق خودشان تجربه کسب می‌کنند و این کار از تکرار اشتباه در آینده جلوگیری می‌کند.